Тухватуллин Рафаил Газизович
(1924–1994)
«Хисләремдә давыл, уйларымда өермә, йөрәгемдә Идел ташкыны...»
Родился 1 января 1924 года в селе Новый Яваш Арского района Республики Татарстан.
С августа 1942 года — участник Великой Отечественной войны. За боевые заслуги награжден орденом Красной звезды и медалями. После войны работал секретарем районной газеты «Кызыл юл» Тукаевского района.
Окончил Высшие литературные курсы в Москве. Член союза писателей СССР с 1956 года.
С 1960 года жил и занимался литературным творчеством в городе Альметьевск. Из под его пера вышли произведения: “Еллар авазы”, “Зәнгәр җилкән”, “Агымсу” и др.
После смерти писателя в Альметьевском муниципальном районе учреждена премия его имени в области литературы, журналистики, музыки и сценической деятельности.
28.04.2015 на доме № 43 по улице Ленина открыли мемориальную доску писателю-фронтовику Рафаилю Тухватуллину, который с 1959 по 1994 года жил и творил в этом доме.
ТӨП БАСМА КИТАПЛАРЫ
- Таныш гөрелте: хикәяләр. – Казан: Таткнигоиздат, 1954. – 71 б. – 5000 д.
- Авылым хикәяләре. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1959. – 220 б. – 7000 д.
- Алтын куллар: хикәяләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1959. – 30 б. – 12000 д
- Алмагачлы юл: хикәяләр, нәсерләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1960. – 80 б. – 8000 д
- Йолдызым: повесть. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1962. – 264 б. – 15000 д.
- Тамчылар ни сөйли?: повесть-поэма. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1965. – 240 б. – 11000 д.
- Еллар авазы: хикәяләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1966. – 254 б. – 13000 д.
- Җиләкле аланнар: истәлек-хикәяләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1971. – 64 б. – 8000 д.
- Хикәяләр һәм повестьлар / кереш сүз авт. Ф.Миңнуллин. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1973. – 398 б. – 11000 д.
- Акбүз ат: хикәяләр, очерклар. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1977. – 184 б. – 13000 д.
- Сайланма әсәрләр: 2 томда. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1982–1983. – 15000 д.
- 1 т.: хикәяләр, повестьлар. – 1982. – 400 б.
- 2 т.: повестьлар. – 1983. – 392 б.
- Кичке бакча: повестьлар, хикәяләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1987. – 224 б. – 8000 д.
- Зәңгәр җилкән: повесть, хикәяләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1988. – 175 б. – 15000 д.
- Ничек дәү үсәргә?: хикәя. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1999. – 20 б. – 3000 д.
* * *
- В летний зной: рассказы / пер. с татар. В.Лукашевича. – М.: Мол. Гвардия, 1957. – 48 с. – 15000 экз.
- Рассказы моей деревни / пер. с татар. – М.: Сов. писатель, 1960. – 222 с. – 15000 экз.
- Звезда моя: повесть / пер. с татар. И.Гиззатуллина. – М.: Сов. писатель, 1963. – 170 с. – 30000 экз.
- Ягодные поляны: повести, рассказы / пер. с татар. – М.: Современник, 1973. – 149 с. – 100000 экз.
- Звезда моя: повести / пер. с татар. – Казань: Татар. кн. изд-во, 1974. – 288 с. – 100000 экз.
ИҖАТЫ ТУРЫНДА
- Бикчурин Ш. Әдәбият бакчасы // Татарстан яшләре. – 1974. – 3 гыйнв.
- Хатипо в Ф. Рафаил Төхфәтуллин повестьлары // Казан утлары. – 1974. – №11. – 175–180 б.
- Миңнуллин Ф. Үзенчәлекле талант // Сов. мәктәбе. – 1974. – № 12. – 14 б.
- М и ң н у л л и н Ф. Туган җир җылысы // Ф.Миңнуллин. Якты юллар. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1975. – 40–64 б.
- А х у н о в Г. Фидакарьлек // Соц. Татарстан. – 1983. – 31 дек.
- М и ң н у л л и н Ф., Н у р у л л и н И., С в е р и г и н Р. Туган җир җылысы // Казан утлары. – 1994. – № 1. – 165–167 б.
- В ә л и у л л и н Р. Ул игелекле шәхес иде // Әлмәт таңнары. – 2004. – 17 гыйнв.
** *
- М у с т а ф и н Р. Лирическая струя // Р.Мустафин. Образ времени. – Казань: Татар. кн. изд-во, 1981. – С. 94–101.
- М и н н у л л и н Т. Своей дорогой // Сов. Татария. – 1974. – 13 янв.