Минем чорым-минем жырым.
Set a reminder: / Upload to calendar
Разил Исмәгыйль улы Вәлиев 1947 елның 4 гыйнварында Татарстанның Түбән Кама районы (элекке Ширәмәт районы) Ташлык авылында дөньяга килгән. Башлангыч белемне туган авылында алганнан соң, ул күршедәге Шәңгәлче сигезьеллык мәктәбендә укуын дәвам иттерә, аны тәмамлагач, Түбән Кама шәһәренең әле яңа гына ачылган беренче урта мәктәбенә укырга керә.
Сигез балалы ишле гаиләдә олы ир бала булганга, бәләкәйдән үк ул өй тирәсендәге эшкә катнашып, ир-ат һөнәренә өйрәнеп үсә. Бабасы аны балта тотарга, тегермән тартырга, яргыч ярырга өйрәтсә, җәйге каникул вакытында ул шофер ярдәмчесе сыйфатында иген ташуда катнаша, комбайнчы ярдәмчесе булып иген ура, кулына чалгы тотып, күмәк хуҗалык болынында ирләр белән беррәттән печән чаба.
Разил Вәлиев республикабызның иң танылган һәм үзенчәлекле язучыларыннан берсе. Ул мәктәптә укыганда ук әдәбият белән мавыга – шигырьләр һәм хикәяләр яза. Шул елларда аның шигырьләре район газетасы битләрендә басыла башлый. Ул үзенең беренче иҗат мәктәбе итеп Чаллы район газетасы каршындагы әдәби түгәрәкне саный. 1965 елда Р.Вәлиев Казан университетының журналистика бүлегендә укый башлый.
Кырыктан артык китап, дүрт пьеса, 200дән артык җырлар авторы, Татарстанның һәм Россиянең атказанган мәдәният хезмәткәре, тарих фәннәре кандидаты, Россия Гуманитар фәннәр академиясенең шәрәфле академигы, Халыкара Иҗтимагый фәннәр академиясенең мөхбир-әгъзасы, танылган җәмәгать һәм дәүләт эшлеклесе Разил Вәлиевнең татар милләте, татар тарихы, татар мәдәнияте өчен янып йөрүенә, бу өлкәдә куйган хезмәтләренә дөнья җәмәгатьчелеге дә югары бәя бирде. Ул «Планетада цивилизацияне, яшәешне һәм мәдәниятне саклауга һәм үстерүгә керткән хезмәтләре өчен» Халыкара көмеш медаль белән бүләкләнде. АКШның һәм Англиянең биографик үзәкләре Разил Вәлиевне үзләренең идарә әгъзалары итеп сайладылар, дөньякүләм танылган «Кем ул кем?» дигән энциклопедиядә аның биографиясен бастырып чыгардылар. Шушы биографик үзәкләр Р. Вәлиевне өч ел беррәттән (1991–1993) дөньяның иң атаклы кешеләре исемлегенә керүе белән котлап, Мактаулы дипломнарын һәм медальләрен җибәрделәр. Ә 1993 елда АКШның Төньяк Каролина шәһәрендәге Биографик институт Разил Вәлиевкә «XX гасыр кешесе» дигән мактаулы исем бирде.
Мусабай-Завод авылы китапханэсендэ Разил Валиев китаплары урын алган китап кургэзмэсе урнаштырыла.